Theo GS.TS. Nguyễn Đăng Dung, tham nhũng vặt là loại tham nhũng diễn ra thường ngày, khi các cán bộ, công chức trong các cơ quan công quyền của Nhà nước lợi dụng chức trách, nhiệm vụ được giao để nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết công việc, trong cung cấp dịch vụ công nhằm buộc hoặc gợi ý doanh nghiệp, người dân phải lo lót, “bôi trơn” vì mục đích vụ lợi. 

Trình bày kết quả nghiên cứu tại hội nghị, theo GS.TS. Nguyễn Đăng Dung, Đề tài có kết cấu ba chương: i) Những vấn đề lý luận cơ bản về nhận diện tham nhũng vặt; ii) Thực trạng tham nhũng vặt và việc phòng, chống tham nhũng vặt ở Việt Nam; iii) Quan điểm, chính sách và các giải pháp phòng, chống tham nhũng vặt trong thời gian tới.

Theo kết quả nghiên cứu, Đề tài làm rõ những vấn đề lý luận chung về tham nhũng vặt như  khái niệm, đặc điểm, chủ thể, hậu quả và nguyên nhân của tham nhũng vặt; yếu tố ảnh hưởng đến phòng, chống tham nhũng vặt của Việt Nam; tham nhũng vặt và tác hại của tham nhũng vặt của các nước trên thế giới. Phần thực trạng, Đề tài phân tích chính sách và pháp luật phòng, chống tham nhũng và việc phòng, chống tham nhũng vặt ở Việt Nam; nghiên cứu và đánh giá những kết quả đạt được cũng như những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong việc phòng, chống tham nhũng vặt trong một số lĩnh vực cụ thể như: Kinh doanh, trật tự trị an, y tế, giáo dục, tài chính… Trên cơ sở đó, Đề tài đề xuất giải pháp đối với các cơ quan hành chính, công chức và nhân viên thực hiện các hành vi công vụ; giải pháp đối với người dân, giải pháp về công nghệ thông tin… nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng vặt ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Trong phần nhận xét của các thành viên hội đồng, Ông Phí Ngọc Tuyển - Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống tham nhũng - Thanh tra Chính phủ - Ủy viên phản biện  chia sẻ đặc trưng của tham nhũng vặt và mong muốn Đề tài phân tích kỹ hơn về vấn đề này. Việc phân tích tình trạng tham nhũng vặt ở một số lĩnh vực tài chính, y tế… chủ yếu dựa vào các báo cáo tổng kết, nếu Đề tài có thêm sự khảo sát, điều tra thực tế thì sẽ đưa ra nhiều hơn những tồn tại, hạn chế đang diễn ra trong các lĩnh vực này.

Theo ThS. Phạm Thị Thu Hiền - Phó Viện trưởng Viện CL&KHTT, Ủy viên cho rằng, Đề tài có hàm lượng khoa học cao, đây là công trình nghiên cứu khoa học đầu tiên của Thanh tra Chính phủ về tham nhũng vặt, do đó, Đề tài có nhiều điểm mới đóng góp cho lĩnh vực nghiên cứu về vấn đề này. Đề tài có tham khảo nhiều thông tin, số liệu đáng tin cậy và cung cấp hệ thống cơ sở lý luận khá toàn diện về tham nhũng vặt tại Việt Nam. Góp ý hoàn thiện kết quả nghiên cứu, ThS. Phạm Thị Thu Hiền cho rằng, Chương I, phần nhận diện hành vi tham nhũng vặt được đề cập ở cả Chương I và Chương II nên có sự trùng lặp về nội dung giữa hai chương, do đó, Đề tài cần khuôn lại và đưa về phần lý luận cho phù hợp hơn. Chương II, Đề tài có sự lựa chọn các các lĩnh vực xảy ra tình trạng tham nhũng vặt, tuy nhiên, nếu có thêm các lĩnh vực khác hay xảy ra tình trạng tham nhũng vặt như giao thông, đất đai… thì sẽ phong phú hơn. Phần giải pháp, Đề tài có thể bổ sung thêm giải pháp về công tác kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ công chức trong thi hành nhiệm vụ và vấn đề giá dục liêm chính cho đội ngũ cán bộ công chức… nhằm hạn chế tình trạng tham nhũng vặt ở Việt Nam.

ThS. Lê Đức Trung - Trưởng phòng Thông tin - Tư liệu và Thư viện - Viện CL&KHTT cho rằng, Đề tài làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về tham nhũng vặt và có sự tham khảo kinh nghiệm quốc tế về vấn đề này; đánh giá được tình trạng tham nhũng vặt ở một số lĩnh vực hay xảy ra tình trạng tham nhũng và đưa ra được những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong lĩnh vực này, tuy nhiên, nội dung tồn tại, hạn chế cần phân tích sâu hơn để có thêm thông tin và mang tính thuyết phục hơn; các giải pháp đề ra có tính khả thi và có thể áp dụng ngay trong việc phòng chống tham nhũng vặt ở Việt Nam hiện nay.

Phát biểu tại Hội nghị, TS. Nguyễn Văn Thanh - Chủ tịch Hội đồng đánh giá cao phần cơ sở lý luận của Đề tài, nhận diện và mô tả được đặc điểm của tham nhũng vặt, các dẫn chứng được nêu lên rõ ràng… Góp ý hoàn thiện kết quả nghiên cứu, TS. Nguyễn Văn Thanh cho rằng, Đề tài cần có thêm số liệu khảo sát với lĩnh vực dễ xảy ra tình trạng tham nhũng nhất; cần có sự phân tích về quy tắc ứng xử ở một số lĩnh vực và phân tích phòng chống tham nhũng vặt từ phía người dân để có cách nhìn toàn diện hơn về vấn đề này. Phần kiến nghị cần sát thực hơn với những đặc điểm tham nhũng vặt đã được phân tích ở phần lý luận…

Kết thúc buổi họp, Chủ tịch Hội đồng đề nghị Ban Chủ nhiệm đề tài tiếp thu thêm ý kiến của các thành viên hội đồng để hoàn thiện kết quả nghiên cứu. Với kết quả đạt được, Hội đồng thống nhất nghiệm thu đề tài với kết quả xếp loại Khá./.

Tin: Thanh Minh
Ảnh: Hữu Thắng