Thay mặt Ban chủ nhiệm, ThS. Vũ Đức Hoan trình bầy thuyết minh đề tài. Theo đó, sau gần 10 năm triển khai thực hiện, Luật Thanh tra năm 2010 đã tạo ra hành lang pháp lý quan trọng trong việc hoàn thiện tổ chức và nâng cao hoạt động thanh tra, góp phần ổn định tình hình kinh tế - xã hội, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và công tác phòng, chống tham nhũng. Tuy nhiên, trong thời gian triển khai thực hiện, Luật Thanh tra cũng đã bộc lộ nhiều hạn chế, không còn đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ngày càng mạnh mẽ, trong đó có những quy định về hoạt động thanh tra như tạm hoãn, đình chỉ, kết thúc hoạt động thanh tra.

Về hoạt động tạm hoãn hoạt động thanh tra: Hiện nay tình trạng không hoàn thành kế hoạch thanh tra diễn ra khá phổ biến, chủ yếu là do cơ quan thanh tra phải thực hiện nhiều cuộc thanh tra ngoài kế hoạch. Bên cạnh đó thời gian gần đây do tác động của dịch bệnh Covid-19 thì tình trạng tạm hoãn các hoạt động thanh tra diễn ra khá phổ biến. Tuy nhiên, chưa có hướng dẫn, quy định cụ thể về căn cứ để tạm hoãn một cuộc thanh tra theo kế hoạch.

Về đình chỉ hoạt động thanh tra: Đình chỉ hoạt động thanh tra trong thực tế đã phát sinh. Tuy nhiên, căn cứ và thủ tục đình chỉ hoặc tạm đình chỉ cuộc thanh tra trong trường hợp cần thiết bởi những yếu tố chủ quan và khách quan lại chưa được quy định, làm rõ.

Về kết thúc hoạt động thanh tra: Đây cũng là nội dung có nhiều vấn đề cần phải được làm rõ. Kết thúc hoạt động thanh tra nên được hiểu là kết thúc việc thanh tra tại nơi được thanh tra hay khi kết luận thanh tra được ban hành có hiệu lực hoặc kéo dài cho đến khi các kiến nghị trong kết luận thanh tra được xử lý hay là vào thời hạn cuối cùng của cuộc thanh tra theo quy định pháp luật.

Với mục tiêu chung là làm rõ những vấn đề lý luận về việc tạm hoãn, đình chỉ, kết thúc hoạt động thanh tra; đánh giá thực trạng việc thực hiện các quy định pháp luật về việc tãm hoãn, đình chỉ, kết thúc hoạt động thanh tra thời gian qua, trên cơ sở đó thấy được những bất cập, hạn chế. Đề tài dự kiến triển khai 03 nội dung sau: (1) Những vấn đề lí luận chung về tạm hoãn, đình chỉ, kết thúc hoạt động thanh tra; (2) Quy định pháp luật và thực tiễn tạm hoãn, đình chỉ, kết thúc hoạt động thanh tra; (3) Đề xuất, giải pháp và kiến nghị hoàn hiện pháp luật về việc tạm hoãn, đình chỉ, kết thúc hoạt động thanh tra.
Phát biểu tại Hội nghị, TS. Trần Văn Trường, Phó Chánh thanh tra Bộ giao thông, vận tải, Ủy viên hội đồng cho rằng, đề tài có ý nghĩa thực tiễn phục vụ cho ngành Thanh tra. Tuy nhiên, đề tài cần tham khảo thêm khái niệm “tạm đình chỉ”; khái niệm “kết thúc hoạt động thanh tra” cần phải hướng vào khái niệm “kết thục cuộc thanh tra” để có giải pháp cụ thể. Đề tài có phạm vi rộng nên cần cân nhắc, khoanh lại để có thể giải quyết tốt nhiệm vụ nghiên cứu.

ThS. Phạm Thị Thu Hiền, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra, Ủy viên thư ký nhận xét, phương pháp nghiên cứu phù hợp, các nội dung nghiên cứu tương đối hệ thống, logic và rõ ràng. Tuy nhiên, tên đề tài cần điều chỉnh, tránh trùng lắp và thiếu chính xác theo qui định của Luật Thanh tra. Nội dung 2 cần bổ sung một số vấn đề: Cần đánh giá ưu điểm, kết quả đạt được và tồn tại, hạn chế của qui định pháp luật liên quan; phần phân tích, đánh giá một số trường hợp tiêu biểu cần đưa ra những tồn tại, vướng mắc và nguyên nhân. 

Kết luận tại Hội nghị, TS. Nguyễn Tuấn Khanh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra, Chủ tịch hội đồng khẳng định, thuyết minh được chuẩn bị theo đúng phom mẫu, nội dung nghiên cứu có tính cấp thiết. Bên cạnh những đóng góp của các thành viên hội đồng, đề tài cần sửa đổi, bổ sung: Phân tích rõ hơn đối tượng và phạm vi nghiên cứu; điều chỉnh lại tên đề tài “Tạm hoãn, đình chỉ hoạt động thanh tra – Lý luận và thực tiễn”; nghiên cứu thêm khái niệm “tạm dừng, tạm đình chỉ”; đề tài cần tham khảo kinh nghiệm của một số cơ quan (điều tra, kiểm toán…); Nội dung 3 cần đánh giá nhu cầu thực tiễn đặt ra cho tạm hoãn, đình chỉ cuộc thanh tra.

Trên cơ sở những kết quả đạt được của Thuyết minh, Hội đồng tư vấn, tuyển chọn đề tài nhất trí thông qua phê duyệt Thuyết minh đề tài khoa học cấp cơ sở: “Tạm hoãn, đình chỉ, kết thúc hoạt động thanh tra – Lý luận và thực tiễn”. Hội đồng tư vấn, tuyển chọn đề tài cũng đề nghị Ban chủ nhiệm đề tài bổ sung, chỉnh sửa nội dung nghiên cứu theo các ý kiến góp ý mà Hội đồng đã đưa ra tại cuộc họp nhằm hoàn thiện Thuyết minh. 

Tin và ảnh: Hữu Thắng