Hội thảo đề tài khoa học cấp cơ sở năm 2024: “Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo - Thực trạng và giải pháp”
Ngày 10 tháng 7 năm 2024, tại Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra, chủ nhiệm đề tài khoa học cấp cơ sở năm 2024: “Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo - thực trạng và giải pháp” tổ chức hội thảo hoàn thiện đề cương nghiên cứu. ThS. Lê Đức Trung, Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin, thư viện, Viện Chiến lược và Khoa học làm chủ nhiệm đề tài, chủ trì hội thảo.
Theo ThS. Lê Đức Trung, việc nghiên cứu thực hiện quyền và nghĩa của của người bị tố cáo là cần thiết vì: Về mặt pháp lý, các quy định về quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo trong Luật Tố cáo 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành còn bất cập, hạn chế. Thực tiễn cho thấy, còn nhiều người tố cáo bị trả thù, trù dập nhưng chưa có cơ chế bảo vệ hiệu quả; có trường hợp người bị tố cáo chưa được đảm bảo khôi phục vị trí, uy tín, danh dự sau khi có kết luận giải quyết tố cáo; hình thức tố cáo chưa phù hợp ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền tố cáo của cá nhân; một số cá nhân cố tình tố cáo sai, bịa đặt nhưng chưa được xử lý kịp thời; cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo chưa hoàn thiện đã ảnh hưởng đến công tác giải quyết tố cáo, tác động đến việc bảo đảm thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo.
Trên cơ sở mục tiêu nghiên cứu là đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và bảo đảm thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo, đề tài triển khai 03 nội dung: (i) Những vấn đề lý luận về quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo; (ii) Thực trạng thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo; (iii) Giải pháp nhằm pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và bảo đảm thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo.

Góp ý tại hội thảo, TS. Cung Phi Hùng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra cho rằng, đối với nội dung 1, Chủ nhiệm đề tài cần phân tích các khái niệm sau: Người tố cáo, người bị tố cáo, quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo; bỏ nội dung trình tự, thủ tục thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo. Nội dung 2 về thực trạng pháp luật và thực hiện quyền và nghĩa của người tố cáo và người bị tố cáo, Chủ nhiệm đề tài nên triển khai hai nội dung: Thực trạng pháp luật về quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo và thực trạng thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo. Nội dung 3 về giải pháp, cần chia làm hai nhóm giải pháp: Nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật và nhóm giải pháp thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo.
ThS. Đào Thị Thu Hà, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra nhấn mạnh, Chủ nhiệm đề tài cần phân bổ lại nội dung đặc điểm về quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo khi đặt tại nội dung 1 vì nội dung này thiên nhiều về quy định của pháp luật. Phần nội dung các yếu tố đảm bảo thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo nên bổ sung ý thức tuân thủ pháp luật của cán bộ, công chức và nhận thức pháp luật của người dân trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ này. Đối với nội dung 2, đề tài có nên đặt vấn đề về việc giới hạn quyền của người tố cáo hay không để đảm bảo nguyên tắc không xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của tố chức và cá nhân.
ThS. Lê Văn Đức, Phó Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin, thư viện, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra nhận thấy, đây là hội thảo hoàn thiện đề cương chi tiết. Vì vậy, phần lý luận nên tiếp cận rộng hơn, đề cập tới cả các khái niệm khác như khái niệm phản ánh và một số vấn đề khác; làm rõ vấn đề về phương thức thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo (trực tiếp hoặc bằng đơn tố cáo); bổ sung kinh nghiệm quốc tế về việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo.
TS. Phạm Thị Huệ, Trưởng phòng Nghiên cứu và Hợp tác phát triển, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra lại cho rằng, phần lý luận cần làm rõ thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo; về các yếu tố đảm bảo thực hiện quyền và nghĩa vụ, trước tiên phải là sự nhận thức của người tố cáo và người bị tố cáo.
TS. Tạ Thu Thủy, Phó trưởng Phòng Nghiên cứu và Hợp tác phát triển, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra góp ý, với tên đề tài là thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tố cáo và người bị tố cáo thì đề tài có 04 nội dung cần giải quyết là: quyền, nghĩa vụ, người tố cáo và người bị tố cáo. Phần lý luận phải làm rõ vấn đề lý thuyết về áp dụng pháp luật. Việc áp dụng pháp luật, trong đó có vai trò của Nhà nước thông qua các cơ quan nhà nước có thẩm quyền và đội ngũ cán bộ, công chức thực thi công vụ. Do vậy, đề tài cần nghiên cứu cả những nội dung thuộc về thẩm quyền của các cơ quan nhà nước.
Kết thúc Hội thảo, Chủ nhiệm đề tài phát biểu cảm ơn và tiếp thu ý kiến của đại biểu tham dự để hoàn thiện đề cương và nghiên cứu đề tài trong thời gian tới./.
Tin: Đậu Hiền
Ảnh: Hữu Thắng