Trong những năm qua, trên cơ sở vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được quy định tại Luật Thanh tra, các văn bản quy phạm pháp luật, các hệ thống cơ quan thanh tra nhà nước đã thực hiện và giúp cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiến hành các cuộc thanh tra theo thẩm quyền.

Giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra là công việc quan trọng nhằm bảo đảm thanh tra đúng pháp luật, phù hợp với thực tế. Tại khoản 14, Điều 2 Luật Thanh tra năm 2022 quy định: “Giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra là việc theo dõi, xem xét, đánh giá việc chấp hành pháp luật, tuân thủ chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử, ý thức kỷ luật và việc thực hiện nhiệm vụ được giao của Trưởng đoàn thanh tra, thành viên khác của Đoàn thanh tra trong thời hạn thanh tra”. Nội dung liên quan đến Giám sát hoạt động của Đoàn thanh được quy định cụ thể từ Điều 97 đến Điều 101, Mục 7, Chương IV Luật Thanh tra năm 2022. Việc luật hóa các quy định về giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra cho thấy tầm quan trọng của công tác này đối với hoạt động thanh tra, đồng thời cũng nâng cao hiệu lực pháp lý của các quy định về giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra.

Luật Thanh tra năm 2022 có nhiều điểm mới trong đó có việc quy định về tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thực hiện chức năng thanh tra, trong đó có quy định tổ chức cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ. Đây là điểm mới về tổ chức cơ quan thanh tra trong các cơ quan Chính phủ lãnh đạo, điều hành. Sự cần thiết và phù hợp về công tác thanh tra được đề cao hơn trong công tác quản lý nhà nước để phục vụ công cuộc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đảm bảo yêu cầu về phát triển kinh tế - xã hội.

Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng là chủ thể được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã thành lập nhằm mục đích giữ vai trò đại diện cho nhân dân trong xã, phường, thị trấn thực hiện quyền giám sát các dự án đầu tư, công trình xây dựng do địa phương đầu tư hay các công trình do nhà nước và nhân dân cùng làm trên địa bàn xã, phường, thị trấn; thay mặt nhân dân đưa ra các yêu cầu, kiến nghị, phản ánh đối với các vấn đề liên quan trong quá trình thực hiện giám sát như: Yêu cầu các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cung cấp các thông tin về quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng chi tiết các khu đô thị, khu dân cư, khu công nghiệp...