Hội thảo hoàn thiện kết quả nghiên cứu đề tài “Xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng - thực trạng và giải pháp”
Ngày 29/11/2024, tại Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra (Viện CL&KHTT), Ban Chủ nhiệm đề tài khoa học cấp cơ sở năm 2024: “Xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng - thực trạng và giải pháp” (Đề tài) đã tổ chức Hội thảo hoàn thiện kết quả nghiên cứu đề tài. ThS. Nguyễn Đăng Hạnh, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra, Thanh tra Chính phủ - Chủ nhiệm đề tài chủ trì Hội thảo.
Trình bày kết quả nghiên cứu tại Hội thảo, theo ThS. Nguyễn Đăng Hạnh, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng là việc cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định xác định hành vi vi phạm, tính chất, mức độ của hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng và áp dụng các chế tài xử lý phù hợp đối với hành vi vi phạm đó. Ý nghĩa của việc xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng là đảm bảo mọi hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng đều được xử lý nghiêm minh; đối tượng vị xử lý là các chủ thể không thể thực hiện hoặc thực hiện không đúng các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng; và tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm tương ứng. Các yếu tố đảm bảo việc xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng chống tham nhũng bao gồm: yếu tố chính trị; yếu tố về hệ thống pháp luật; yếu tố về nguồn lực; yếu tố về tư tưởng.
Với mục tiêu là đánh giá thực trạng và đề xuất quan điểm, giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Để làm rõ mục tiêu đề ra, Đề tài nghiên cứu ba nhóm nội dung chính sau: (i) Những vấn đề chung về xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng; (ii) Thực trạng xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng; (iii) Đề xuất quan điểm, giải pháp hoàn thiện pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng.
Nghiên cứu xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng, Đề tài đề cập đến những vấn đề chung về xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng chống tham nhũng như: quan niệm, đặc điểm, vai trò, ý nghĩa, phương thức, thẩm quyền, trình tự, thủ tục và các yếu tố đảm bảo việc xử lý hảnh vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Trên cơ sở nghiên cứu về thực trạng xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng, Đề tài đưa ra 02 nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Cụ thể, về giải pháp hoàn thiện pháp luật, Đề tài đề xuất hoàn thiện pháp luật xử lý kỷ luật đối với hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng; hoàn thiện pháp luật xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Về giải pháp tổ chức thực hiện, bao gồm: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy đảng và chính quyền trong triển khai thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giảm sát việc thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng; bảo đảm sự phối hợp giữa các chủ thể có thẩm quyền trong việc phát hiện, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng; tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức về phòng, chống tham nhũng; tăng cường chế độ thông tin, báo cáo.

Góp ý kết quả nghiên cứu của đề tài, TS. Tạ Thu Thủy, Phó Trưởng phòng Nghiên cứu và Hợp tác phát triển, Viện CL&KHTT cho rằng, đề tài cần bổ sung thêm hành vi vi phạm khu vực ngoài nhà nước. Chương I cần tiết chế lại các quy định pháp luật vì có thể dẫn đến sự trùng lắp tại chương 2. Chương II về kết quả xử lý điều chỉnh lại cho hợp lý hơn, cần tách bạch rõ giữa bất cập và nguyên nhân.
Theo TS. Phạm Thị Huệ, Trưởng phòng Nghiên cứu và Hợp tác phát triển, Viện CL&KHTT, phạm vi tiếp cận chủ thể vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng rất rộng, tuy nhiên trong đề tài lại nghiên cứu hẹp hơn, cần cân nhắc lại phạm vi cho phù hợp, khuôn lại chủ thể. Đánh giá tại chương II cần bám theo trục nội dung tại chương I, số liệu đánh giá cụ thể hơn.
Theo ThS. Lê Văn Đức, Phó Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin - Thư viện, Viện CL&KHTT, theo cách thức quan niệm của chủ nhiệm đề tài về hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng là của cá nhân, tuy nhiên dựa vào các quy định pháp luật về phòng, chống tham nhũng sẽ có nhiều hành vi vi phạm liên quan đến tổ chức, đơn vị, do vậy để đảm bảo tính logic cần tiếp cận rộng hơn (bao gồm cả cá nhân và tổ chức). Về đặc điểm cần làm rõ: Chủ thể (gồm cơ quan, tổ chức, đơn vị, trách nhiệm của tập thể liên quan đến phòng, chống tham nhũng; cá nhân, người đứng đầu); làm rõ dạng hành vi vi phạm và yếu tố lỗi.
TS. Nguyễn Huy Hoàng, Phó Viện trưởng Viện CL&KHTT đánh giá đề tài có kết cấu hợp lý, có nhiều số liệu, được luận giải rõ ràng, cụ thể. Từ tên của đề tài, đề tài có thể khuôn lại phạm vi cho phù hợp, các hình thức xử lý, định hình rõ hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng trong phạm vi đề tài là gì?, tập trung vào 03 nhóm: Phòng ngừa, phát hiện và xử lý. Phần đánh giá, đề tài có thể tham khảo số liệu trong các kết luận thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật phòng, chống tham nhũng, đánh giá xem xét cả khu vực tư.
ThS. Lê Đức Trung, Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin - Thư viện, Viện CL&KHT cũng cho rằng đề tài cần khuôn lại phạm vi nghiên cứu cho phù hợp hơn. Tại chương I đề tài đề cập cả khu vực công và khu vực tư, chương II chỉ phân tích khu vực công, cần cân nhắc điều chỉnh lại.
Trên cơ sở góp ý của các đại biểu tham dự, Chủ nhiệm đề tài phát biểu tiếp thu và hoàn thiện kết quả đề tài trong thời gian tới./.
Tin: Nguyễn Tuyết
Ảnh: Hữu Thắng