Hội thảo khoa học “Đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng tại Việt Nam nhằm thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp quốc”
Trong khuôn khổ Kế hoạch triển khai phi dự án hợp tác với Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam “Hỗ trợ nâng cao năng lực thực thi Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng tại Việt Nam giai đoạn 2022 - 2024” theo Quyết định số 10/QĐ-TTCP ngày 09/01/2023 của Tổng Thanh tra Chính phủ, ngày 06/12/2024 tại Hà Nội, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra (Viện CL&KHTT) phối hợp với UNDP tại Việt Nam, Cục Phòng chống Ma tuý và Thực thi Pháp luật Quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tổ chức Hội thảo khoa học “Đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng tại Việt Nam nhằm thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp quốc”. Tham dự Hội thảo có đại diện đến từ các cơ quan Trung ương, Thanh tra Chính phủ, Thanh tra các bộ ngành, địa phương, một số Viện nghiên cứu, Trường Đại học… tại Hà Nội.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Nguyễn Quốc Văn - Viện trưởng Viện CL&KHTT cho biết, nhìn lại những kết quả đạt được, đến nay, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Việt Nam đã có được những bước chuyển biến, đột phá mạnh mẽ. Năm 2024, nhiều vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, nhất là các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi được tích cực đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra. Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tại Việt Nam không chỉ đạt được những kết quả tích cực về phương diện phát hiện và xử lý tham nhũng mà trong năm 2024 còn có những bước chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng và hoàn thiện thể chế về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; về thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực; về đẩy mạnh hoạt động của các cơ quan chuyên trách phòng, chống tham những, tiêu cực.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, đến nay công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực vẫn còn có nhiều khó khăn, vướng mắc, trong bối cảnh tham nhũng, tiêu cực vẫn được nhìn nhận là một trong những nguy cơ đe dọa sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam như: (i) Việc khắc phục những sơ hở, bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, chứng khoán, trái phiếu, đất đai, tài nguyên khoáng sản, xây dựng, đấu thầu, đấu giá, xây dựng pháp luật... còn chậm so với yêu cầu thực tiễn đặt ra; (ii) Một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa được triển khai thực hiện toàn diện. Một số nơi, người đứng đầu chưa quan tâm thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động công vụ. (iii) Việc truy bắt đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài còn gặp nhiều khó khăn. Công tác giám định, định giá tài sản có chuyển biến tích cực, nhưng vẫn còn một số trường hợp chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng và tiến độ. (iv) Giá trị tài sản phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, tiêu cực còn tồn đọng lớn, nhiều tài sản có tranh chấp quyền sở hữu chưa được các cơ quan có thẩm quyền làm rõ về pháp lý, gây khó khăn cho thi hành án…
Nhận thức sâu sắc về nguy cơ, rủi ro tham nhũng; nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác phòng, chống tham nhũng hiện nay, Đảng và Nhà nước Việt Nam xác định phải tiếp tục kiên quyết, kiên trì, không ngừng, không nghỉ, đẩy mạnh hơn nữa công tác phòng, chống tham nhũng , tiêu cực trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới của nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và cam kết theo đuổi mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc; và đặc biệt là trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình, thực hiện yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ phát triển mới, hoàn thành sớm việc tinh gọn tổ chức, bộ máy hệ thống chính trị; tập trung thực hiện các giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt về thể chế phát triển…

Tại Hội thảo, các đại biểu được nghe phần trình bày tham luận với chủ đề “Tham luận chung về phòng, chống tham nhũng” gồm 04 tham luận với các nội dung: “Di sản của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực” với phần trình bày của PGS. TS Trương Thị Hồng Hà - Phó Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu tổng hợp, Ban Nội chính TW; “Phòng, chống tham nhũng trong công tác xây dựng pháp luật ở Việt Nam - Chính sách và thực tiễn” do TS. Hoàng Nam Hải, Vụ trưởng Vụ Tư pháp, Văn phòng Quốc hội trình bày; “Phòng, chống tham nhũng - Thành tựu và những vấn đề đặt ra từ thực tiễn” do Thượng tá Lê Phi Long, Phó Trưởng phòng, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Bộ Công an trình bày; “Vai trò của doanh nghiệp trong kiểm soát tham nhũng - Góc nhìn từ kết quả chỉ số chi phí không chính thức (PCI)” do bà Lê Thanh Hà - Trưởng phòng, Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam trình bày.
Phần thảo luận với chủ đề “Thành tựu và khó khăn thách thức trên các mặt công tác phòng, chống tham nhũng” với sự tham gia của các chuyên gia, nhà nghiên cứu chia sẻ về những dấu ấn đậm nét trong năm 2024 về công tác phòng, chống tham nhũng, trong đó có những kết quả đáng ghi nhận trong phát hiện và xử lý tham nhũng, qua đó, củng cố lòng tin của nhân dân đối với công cuộc phòng, chống tham nhũng của hệ thống chính trị; về nguyên nhân và điều kiện nảy sinh tham nhũng nhìn từ góc độ chính sách pháp luật, trong đó có đề cập đến luật ban hành quyết định hành chính; về kết quả thu hồi tài sản tham nhũng có yếu tố nước ngoài và những khó khăn của công tác này do có rào cản pháp lý về nhận thức trong thu hồi tài sản và vấn đề tương trợ tư pháp…

Chia sẻ về những tiến triển quan trọng về thể chế, chính sách phòng, chống tham nhũng, TS. Trần Văn Long - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ cho rằng, Luật Hình sự 2015 có quy định về tội phạm tham nhũng có sự đồng bộ với Luật Phòng, chống tham nhũng; thể chế, chính sách của Đảng về phòng, chống tham nhũng; Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tham nhũng; quy định về bảo vệ người tố cáo hay báo cáo về phòng, chống tham nhũng được quy định trong Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham nhũng, trong các thông tư có nội dung liên quan đến bảo vệ người tố cáo… là những bước tiến quan trọng trong thể chế công tác phòng, chống tham nhũng. Bên cạnh đó, TS. Trần Văn Long cho rằng, thể chế cũng chính là điểm nghẽn trong công tác phòng, chống tham nhũng và đề cập đến tính đồng bộ trong quy định về công tác phòng, chống tham nhũng với các quy định pháp luật khác có liên quan trong quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện các quy định pháp luật về công tác phòng, chống tham nhũng.
Hội thảo cũng nhận được chia sẻ về chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) và tác động của chỉ số PAPI đối với công tác phòng, chống tham nhũng; phương thức, mô hình và cách làm của Đoàn Thanh niên trong công tác giáo dục liêm chính cho thanh thiếu niên Việt Nam…
Kết thúc Hội thảo, TS. Nguyễn Quốc Văn phát biểu cảm ơn sự có mặt và đóng góp ý kiến của các đại biểu tham dự và mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, đóng góp của các đại biểu về nội dung của Hội thảo này./.
Tin: Thanh Minh
Ảnh: Hữu Thắng