Hội nghị nghiệm thu đề tài khoa học cấp bộ năm 2023 - 2024 “Phòng, chống tham nhũng trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất”
Ngày đăng:  17/12/2024 | 12:24 CH | 100
Ngày 16/12/2024, tại Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra, Thanh tra Chính phủ tổ chức hội nghị nghiệm thu chính thức đề tài khoa học cấp bộ: “Phòng, chống tham nhũng trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất” do ThS. Nguyễn Sĩ Giao, Phó Trưởng phòng Hành chính – Tổ chức, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra làm chủ nhiệm đề tài. TS. Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra, Chủ tịch Hội đồng, chủ trì Hội nghị. Tham dự Hội nghị có sự tham gia của các thành viên Hội đồng đánh giá, nghiệm thu và đại diện của Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra.
...

 Mở đầu Hội nghị, thay mặt Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra, ThS. Lê Đức Trung, Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin, Thư viện, báo cáo về tiến độ, nội dung các công việc mà Ban chủ nhiệm đề tài đã thực hiện theo thuyết minh đề tài được phê duyệt; khẳng định Đề tài đủ điều kiện để tổ chức nghiệm thu chính thức. Đồng chí Nguyễn Bạch Tuyết, Nghiên cứu viên, Phòng Quản lý khoa học và Thông tin, Thư viện, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra đọc Quyết định thành lập Hội đồng đánh giá, nghiệm thu chính thức của Đề tài.

Tiếp theo, ThS. Nguyễn Sĩ Giao trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của đề tài. Theo Ban chủ nhiệm, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tham nhũng, tiêu cực trong quản lý đất đai. Tuy nhiên, trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất có thể nhìn nhận từ khía cạnh sau: Thứ nhất, quy định của pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất chưa đồng bộ, còn chồng chéo; Thứ hai, xây dựng và thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn thiếu đồng bộ và hạn chế; Thứ ba, hạn chế trong công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong và sau quá trình đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; Thứ tư, chức năng đại diện chủ sở hữu đất đai của Nhà nước và chức năng thống nhất quản lý nhà nước về đất đai chưa được tách bạch và minh định; Thứ năm, giá trị kinh tế đặc biệt của đất đai và tác động của kinh tế thị trường; Thứ sáu, yêu cầu về sửa đổi Luật Đất đai năm 2013, trong đó hoàn thiện quy định pháp luật về việc thực hiện giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Do vậy, trước những biểu hiện tham nhũng, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất trên thực tế và xuất phát từ yêu cầu đặt ra trong thời gian tới khi Luật Đất đai năm 2013 được sửa đổi và thông qua, việc nghiên cứu đề tài: “Phòng, chống tham nhũng trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất” từ phương diện lý luận, pháp lý và thực tiễn là cần thiết.

Trên cơ sở mục tiêu là làm rõ những vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng, nguy cơ tham nhũng, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất và đề xuất quan điểm, giải pháp hoàn thiện cơ chế phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, Đề tài kết cấu làm 03 chương: Chương I, những vấn đề chung về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; Chương II, thực trạng phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; Chương III, quan điểm và giải pháp phòng, chống tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Tại Chương I, Đề tài đã luận giải, làm rõ 06 nội dung, cụ thể, Đề tài đưa ra quan điểm về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu quyền sử dụng đất; quan niệm tham nhũng, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu quyền sử dụng đất; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; các yếu tố ảnh hưởng đến đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu quyền sử dụng đất.

Tại Chương II, Chương này được kết cấu thành 03 nội dung chính: Thứ nhất, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu quyền quyền sử dụng; Thứ hai, thực tiễn pháp luật liên quan đến phòng, chống tham nhũng trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; Thứ ba, đánh giá kết quả phòng, chống tham nhũng, tiêu cực liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Trên cơ sở những đánh giá kết quả phòng, chống tham nhũng, tiêu cực liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất ở Chương II, tại Chương III, đề tài đã đưa ra những quan điểm về đấu giá sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất và các giải pháp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất: (1) Tiếp tục hoàn thiện pháp luật liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; (2) Nâng cao hiệu quả thực hiện quy định pháp luật phòng, chống tham nhũng trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Góp ý tại Hội nghị, ThS. Văn Tiến Mai, Phó Cục trưởng Cục V, Thanh tra Chính phủ, Ủy viên phản biện 1 nhận thấy, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm tới vấn đề đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất vì đất đai là nguồn lực rất quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, tham nhũng trong lĩnh vực này ngày càng trầm trọng hơn. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài là rất cần thiết. Về cơ bản, Đề tài đã đảm bảo được yêu cầu đặt ra, các thông tin đưa ra chính xác, có tính mới, có độ tin cậy. Đề tài đưa ra một số nội dung mới về khái niệm, quan điểm về phòng, chống tham nhũng trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; kết quả và một số tồn tại, hạn chế, nhất là hạn chế trong pháp luật về đấu giá; đã đưa ra được một số giải pháp về hoàn thiện pháp luật. Các giải pháp về cơ bản đã tập trung vào những hạn chế ở Chương II; kết quả kiến nghị có tính khả thi, là cơ sở để các bộ, ngành hoàn thiện thể chế có liên quan. Đề tài đã đảm bảo tiến độ. Tuy nhiên, Đề tài cần xem xét lại một số khái niệm về đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu dự án có sử dụng đất; phân định giữa tiêu cực và tham nhũng. Đối với Chương II, phần 2.3 nên đặt tên là kết qủa phòng, chống tham nhũng, tiêu cực liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; Chương III, kiến nghị hoàn thiện pháp luật cần bổ sung kiến nghị hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng.  

ThS. Ngô Văn Cường, Phó Cục trưởng Cục I, Thanh tra Chính phủ, Ủy viên phản biện 2 nhận xét, Đề tài có tính cấp thiết, phục vụ trực tiếp cho công tác thanh tra của Thanh tra Chính phủ. Nội dung đề tài có thể đặt ra những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu làm rõ. Đề tài đã tiếp cận đúng theo mục tiêu đề ra, phân tích làm rõ giữa đấu thầu và đấu giá. Hiện nay, các quy định pháp luật về đấu thầu, đấu giá quyền sử dụng đất chưa thống nhất, còn bất cập và hạn chế. Thực tế, có dự án đấu giá quyền sử dụng đất là đấu thầu chủ đầu tư để thực hiện dự án, cần bổ sung vào tình huống nghiên cứu. Ngoài ra, Đề tài cần đưa vào nội dung nghiên cứu vấn đề về quy trình đấu thầu trên mạng. Về cơ bản, Ban chủ nhiệm đề tài đã bổ sung các nội dung góp ý tại Hội đồng tự đánh giá, giải pháp có tính khả thi trên thực tế.

TS. Trần Văn Long, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ cho rằng, Đề tài được nghiên cứu nghiêm túc, khoa học và công phu. Đề tài có nhiều cách tiếp cận nhưng Ban chủ nhiệm đã giải quyết được nội dung nghiên cứu. Tuy nhiên, để kết quả nghiên cứu được hoàn thiện hơn, tại Chương I, cần nhận diện nguy cơ tham nhũng, tiêu cực sau đó mới đưa ra các biện pháp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, trong đó, tập trung vào quy trình đấu giá, đấu thầu để phân tích, đánh giá; Chương II nên nhận diện rõ hơn nguy cơ tham nhũng, tiêu cực trong các vụ việc, quy trình cụ thể; Chương III cần bổ sung giải pháp hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng, thanh tra trách nhiệm về pháp luật đất đai, pháp luật về đấu giá, đấu thầu, xây dựng, nhà ở.

ThS. Lê Văn Đức, Phó Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin, Thư viện, Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra cho rằng, Đề tài đã đạt được mục tiêu nghiên cứu đề ra theo thuyết minh được phê duyệt; thông tin, tài liệu có tính tin cậy, xác thực; tiến độ đảm bảo. Đề tài có tính cấp thiết trong bối cảnh tham nhũng, tiêu cực trọng lĩnh vực đất đai diễn ra phổ biến. Tuy nhiên, Ban chủ nhiệm đề tài cần bổ sung, sửa đổi một số nội dung sau: Tên mục 1.3 trùng với tên Đề tài, vì vậy cần đổi tên mục này; nội dung khái niệm cần làm rõ, sâu sắc hơn; bổ sung giải pháp về tổ chức thực hiện pháp luật đất đai, đấu thầu; bổ sung quan điểm cụ thể tại Chương III theo hướng coi trọng phòng ngừa, phát hiện hành vi tham nhũng, tiêu cực

Kết luận tại Hội nghị, TS. Nguyễn Quốc Văn, Chủ tịch Hội đồng cho rằng, Đề tài có tính cấp thiết, cách tiếp cận phù hợp với mục tiêu đề ra, đó là tiếp cận từ thực tiễn. Đề tài đạt được mục tiêu đề ra thông qua việc làm rõ nhiều khái niệm, đặc điểm, nguy cơ tham nhũng. Tuy nhiên, Hội đồng đề nghị Ban chủ nhiệm đề tài tiếp tục hoàn thiện những nội dung sau: Về tính cấp thiết, bổ sung khó khăn, vướng mắc trong thực hiện kết luận thanh tra; Chương I có thể tách ra thành các khái niệm: “tham nhũng”, “tiêu cực”, “đấu thầu”, “đấu giá” hoặc có thể giữ nguyên, làm rõ nội dung nhận diện hành vi tham nhũng, tiêu cực; Chương II bổ sung bất cập pháp luật làm cơ sở đề xuất kiến nghị tại Chương III; Chương III bổ sung các quan điểm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; bổ sung định hướng hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; bổ sung giải pháp, kiến nghị về nâng cao hiệu qủa công tác thanh tra về đấu giá, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Với kết quả cho điểm của Hội đồng đánh giá, nghiệm thu, Đề tài được xếp loại Khá và đề nghị Chủ nhiệm đề tài hoàn thiện sản phẩm đề tài theo kết luận của Hội đồng.

Tin: Đậu Hiền

Ảnh: Hữu Thắng