Mở đầu Hội nghị, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phòng cho biết, năm 2024 là năm có khối lượng công việc lớn, nhất là những việc đột xuất do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Thủ trưởng cơ quan hành chính các cấp giao. Tổng Thanh tra nhấn mạnh, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, linh hoạt, sáng tạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng với các cấp, các ngành, Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra đã nỗ lực cố gắng, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đoàn kết thống nhất hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Kết quả này đã góp phần phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Phó Tổng Thanh tra Dương Quốc Huy trình bày dự thảo Báo cáo tổng kết công tác năm 2024 và phương hướng, nhiệm vụ, trọng tâm trong năm 2025 của ngành Thanh tra. Theo đó, Ngành Thanh tra đã chủ động theo dõi, đôn đốc kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra để xử lý kịp thời, đúng pháp luật tập thể, cá nhân có vi phạm; thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt; chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước và hoàn thiện chính sách, pháp luật trên lĩnh vực được thanh tra.

Tổng hợp số liệu cho thấy, toàn ngành đã triển khai 6.673 cuộc thanh tra hành chính và 118.983 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Qua thanh tra chấn chỉnh quản lý, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật trên nhiều lĩnh vực; phát hiện vi phạm về kinh tế 157.585 tỷ đồng, 245 ha đất; kiến nghị xem xét, xử lý hành chính 2.360 tập thể và 9.017 cá nhân. Đáng chú ý, toàn ngành Thanh tra đã chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý 269 vụ, 173 đối tượng.

Năm 2024, toàn ngành Thanh tra đã tiến hành đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện 6.771 kết luận và quyết định xử lý về thanh tra, trong đó có 4.468 kết luận thanh tra đã hoàn thành 100% các nội dung phải thực hiện (chiếm 66,0% tổng số kết luận thanh tra được đôn đốc, kiểm tra). Qua đôn đốc, các cơ quan chức năng đã thu hồi 6.050 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 45,3%), 77 ha đất; xử lý hành chính 2.965 tổ chức, 11.109 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 108 vụ, 106 đối tượng; khởi tố 21 vụ, 29 đối tượng; ban hành mới, sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ 399 văn bản về cơ chế, chính sách, pháp luật theo kiến nghị tại các kết luận thanh tra (đạt tỷ lệ 70,1%).

Với công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, theo Phó Tổng Thanh tra, các cấp, ngành có nhiều cố gắng, nỗ lực nâng cao chất lượng, hiệu quả. Kết quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo góp phần quan trọng trong việc củng cố lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, tạo sự ổn định chính trị, bảo đảm an ninh, trật tự, phục vụ các sự kiện chính trị, văn hóa và các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Báo cáo cho thấy, tỷ lệ giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền đạt 85,4% cao hơn mục tiêu Chính phủ đề ra (85%), nhất là tỷ lệ giải quyết tố cáo (đạt 88,5%). Cơ quan hành chính Nhà nước các cấp đã giải quyết 25.823 trong tổng số 30.238 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền. Qua đó, đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước gần 34 tỷ đồng, hơn 19 ha đất; trả lại cho tổ chức, cá nhân hơn 106 tỷ đồng, 1,5 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 26 tổ chức, 2.235 cá nhân; kiến nghị xử lý 543 người; chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý 17 vụ, 21 đối tượng.

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được tập trung triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ theo chỉ đạo của Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Phát hiện 61 vụ việc, 107 người liên quan đến tham nhũng. Thanh tra Chính phủ đã hướng dẫn, đôn đốc các ngành, các cấp thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng. Trong đó, về thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, các bộ, ngành, địa phương đã kiểm tra tại 4.653 cơ quan, tổ chức, đơn vị; kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các sai phạm và xử lý 164 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm. Các cấp, các ngành cũng tiến hành chuyển đổi vị trí công tác với 18.635 cán bộ, công chức, viên chức nhằm phòng ngừa tham nhũng. Cũng trong năm 2024, các cơ quan thanh tra đã xác minh việc kê khai tài sản, thu nhập với 6.775 người; kỷ luật 10 người do kê khai tài sản, thu nhập không trung thực. Trong kỳ báo cáo, có 46 trường hợp người đứng đầu bị kết luận là thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng, đã xử lý kỷ luật 52 người. Đáng chú ý, các cơ quan đã phát hiện 61 vụ việc, 107 người liên quan đến tham nhũng. Trong đó, qua hoạt động kiểm tra nội bộ phát hiện 11 vụ, 19 người; qua thanh tra, kiểm tra phát hiện 36 vụ, 69 người; qua giải quyết khiếu nại, tố cáo phát hiện 14 vụ, 19 người liên quan đến tham nhũng.

Đề cập đến công tác xây dựng ngành, theo Phó Tổng Thanh tra Dương Quốc Huy, năm 2024, ngành Thanh tra đã có nhiều giải pháp tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, đạo đức công vụ. Điều này đã nâng cao hiệu quả hoạt động, nhất là thúc đẩy tiến độ, nâng cao chất lượng các cuộc thanh tra. Thanh tra Chính phủ và toàn ngành đã quan tâm rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện quy định, quy chế về tổ chức cán bộ; củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy; thực hiện tốt chính sách cán bộ; khen thưởng kịp thời, đúng quy định; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ ngành Thanh tra.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Báo cáo cũng đã thẳng thắn nhận diện những tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục. Đó là, tỷ lệ thu hồi tiền, tài sản qua đôn đốc, xử lý sau thanh tra còn chưa cao. Việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật theo kiến nghị tại kết luận thanh tra còn chậm; Một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ, nghiêm túc quy định tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu; chưa quyết tâm, quyết liệt hoặc chưa có phương án phù hợp giải quyết dứt điểm các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài; Tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc chưa được ngăn chặn triệt để. Công tác tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng trong nội bộ cơ quan, tổ chức, đơn vị còn hạn chế; Ngoài ra, cơ cấu tổ chức và chất lượng đội ngũ cán bộ ngành Thanh tra còn bất cập, một số cán bộ thanh tra chấp hành kỷ cương, kỷ luật chưa tốt.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đồng tình với 5 giải pháp trong dự thảo Báo cáo, gồm: Tăng cường công tác thanh tra, đây là nhiệm vụ căn cốt; đẩy mạnh công tác tiếp dân, xử lý đơn thư; PCTN, lãng phí, tiêu cực; xây dựng thể chế; xây dựng ngành trong sạch, vững mạnh, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đề nghị Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra tập trung vào một số nhiệm vụ sau:

Một là, toàn hệ thống phải đổi mới mạnh hơn tư duy, xác định kỹ hơn chức năng nhiệm vụ của mình. Rất cần thiết thanh tra phải phát hiện sai phạm, tham nhũng, tiêu cực, xử lý nghiêm sai phạm để đảm bảo thực thi pháp luật thống nhất, nghiêm túc trên phạm vi toàn quốc; đồng thời qua công tác thanh tra phát hiện sơ hở về cơ chế chính sách, tham mưu để hoàn thiện chính sách, pháp luật.

Hai là, thanh tra nghiêm nhưng phải rất sát thực tế, phải phục vụ, hỗ trợ cho việc phát triển kinh tế xã hội, không trở thành lực cản của quá trình phát triển.

Ba là, nâng cao chất lượng công tác thanh tra, rà soát, khắc phục được những tồn tại về những kết luận thanh tra không thấu tình đạt lý.

Bốn là, về công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Thanh tra Chính phủ cần hướng dẫn cho các địa phương trên toàn quốc về một số nội dung cụ thể, như: Như thế nào là lãng phí, như thế nào phải xử lý… Ông đề nghị trong chương trình thanh tra năm 2025, Thanh tra Chính phủ triển khai một cuộc thanh tra về lãng phí như một án lệ, từ đó tổng kết và phổ biến, hướng dẫn chung trên toàn hệ thống.

Mặt khác, là cơ quan tham mưu cho Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cho Đảng, Chính phủ về việc kiểm tra kê khai tài sản, thu nhập, Thanh tra Chính phủ cần phải tổng kết, đánh giá để nhìn nhận công tác kê khai có thực chất và phục vụ đắc lực cho công tác PCTN không?

Năm là, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một điểm sáng nhưng cũng còn những tồn tại. Đặc biệt, sắp tới sẽ diễn ra Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030 tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, do đó công tác giải quyết đơn thư còn phục vụ cho việc đánh giá nhân sự, lựa chọn những người có tâm, có đức, hiền tài cho Đại hội; đồng thời loại bỏ được mặt trái của đơn thư.

Sáu là, từ những sự việc vừa qua cần nhìn nhận một cách nghiêm túc, kỹ hơn về quản lý, giáo dục, kỷ cương, kỷ luật trong nội bộ, phòng ngừa sai phạm, tiêu cực xảy ra trong nội bộ. Nếu không nghiêm túc trong chuyện này thì nguy cơ xảy ra không phải một vài trường hợp. Phải quản lý, giáo dục phát hiện từ sớm để nhắc nhở; điều động những trường hợp có vấn đề… để xây dựng ngành.

Thay mặt lãnh đạo Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong tiếp thu toàn bộ ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ và cụ thể hóa vào chương trình, kế hoạch công tác của ngành Thanh tra năm 2025.

“Ngành Thanh tra xin hứa với Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ sẽ tiếp tục đoàn kết, thống nhất, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, khắc phục mọi khó khăn, thách thức, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Ban Chỉ đạo, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao”, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong khẳng định./.

Tin: Nguyễn Tuyết

Ảnh: Hữu Thắng