Theo TS. Tạ Thu Thủy, Đề tài có mục tiêu chung là đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo; các giải pháp về tổ chức thực hiện công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Theo đó, Đề tài triển khai các nội dung nghiên cứu theo kết cấu 03 chương: i) Cơ sở lý luận về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; ii) Thực trạng chính sách, pháp luật và thực tiễn công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; iii) Quan điểm, giải pháp hoàn thiện pháp luật và tổ chức thực hiện công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Góp ý nội dung nghiên cứu đề tài, theo TS. Nguyễn Văn Kim - Nguyên quyền Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Thanh tra Chính phủ, từ tên đề tài, cách tiếp cận vấn đề công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo cần được khuôn lại để tránh dàn trải và phải được làm rõ, công khai với ai, công khai nội dung gì… làm rõ từng khái niệm gắn với đối tượng cụ thể; Chương II của Đề tài, đánh giá thực trạng pháp luật trên cơ sở những nội dung ở phần lý luận; có thể không tách riêng quy định pháp luật và thực tiễn thực hiện thành hai mục, mà lồng ghép đánh giá quy định và thực trạng theo từng vấn đề được đưa ra và nêu tồn tại, hạn chế và nguyên nhân; Chương III của Đề tài nêu quan điểm, giải pháp bám sát vào thực tiễn đặt ra ở Chương II…

 Tham luận “Những vấn đề đặt ra từ thực tiễn thực hiện pháp luật về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra” do TS. Hoàng Ngọc Sơn - Thanh tra Bộ Tài chính trình bày đề cập những quy định pháp luật và thực tiễn thực hiện việc công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra từ Pháp lệnh Thanh tra năm 1990, Luật Thanh tra năm 2004, năm 2010, đến Luật Thanh tra năm 2022. Theo ông Sơn, quy định của pháp luật về nguyên tắc công khai trong hoạt động thanh tra và việc thực hiện nguyên tắc này trên thực tế đã góp phần bảo đảm tính minh bạch cho hoạt động thanh tra. Tuy nhiên, từ thực tiễn hoạt động thanh tra trong thời gian qua vẫn cho thấy một số vấn đề liên quan đến quy định của pháp luật về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình đang đặt ra đối với hoạt động thanh tra, nhất là trong xây dựng kế hoạch thanh tra và trong tiến hành các cuộc thanh tra…

Chia sẻ về những vấn đề đặt ra về pháp luật và thực tiễn thực hiện công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, ông Nguyễn Khắc Quý - Thanh tra Bộ Công thương đã khái quát những ưu, nhược điểm của công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra từ thực tiễn công tác thanh tra của Bộ Công thương. Ông Quý cũng chia sẻ một số nội dung liên quan đến các nội dung nghiên cứu như vấn đề về xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra từ góc độ chủ quan và khách quan; công khai kết luận thanh tra; việc tổ chức thực hiện công khai, minh bạch; nhật ký đoàn thanh tra…

Theo ông Hoàng Quốc Tráng - Thanh tra Bộ Nội vụ, Đề tài có phạm vi rất rộng, Ban Chủ nhiệm đề tài cần khuôn lại phạm vi cho phù hợp hơn; Chương I cần làm rõ các nội dung cần nghiên cứu theo tên đề tài, mà các nội dung này đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; phần quy định pháp luật tại Chương II có nhiều nội dung còn dàn trải, do vậy, Đề tài cần khuôn lại gọn hơn theo hướng tập trung vào quy định pháp luật hiện tại. Chia sẻ về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động giải quyết khiếu nại, cần nêu rõ điều kiện thụ lý, thời gian giải quyết; nghiên cứu chỉ rõ số lượng các vụ việc giải quyết có liên quan; giải pháp nhận thức của các cá nhân có liên quan trong quá trình giải quyết; ưu tiên nguyên tắc công khai, minh bạch trong giải quyết khiếu nại, tố cáo; bảo đảm tính chính xác của thông tin công khai; tăng cường vai trò của cơ quan thanh tra trong giải quyết khiếu nại, tố cáo…

Góp ý về cách tiếpcận của Đề tài, ThS. Lê Văn Đức - Phó Trưởng phòng Quản lý Khoa học và Thông tin - Thư viện, Viện CL&KHTT cho rằng, Đề tài có phạm vi rất rộng Ban Chủ nhiệm đề tài cần khoanh lại phạm vi để đảm bảo sự liền mạch và logic xuyên suốt nội dung nghiên cứu. Từ khái niệm công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, các nội dung nghiên cứu tại Chương I và Chương II của Đề tài cần có sự đồng nhất với nhau, có thể theo chủ thể, theo quy trình, theo việc kiểm tra, giám sát, theo việc thực hiện quyền của đối tượng thanh tra và đối tượng giải quyết khiếu nại, tố cáo; Đề tài cần bổ sung các kết luận thanh tra trách nhiệm việc thực hiện pháp luật thanh tra để có cơ sở đánh giá thực trạng tại Chương 2.

 Theo TS. Nguyễn Huy Hoàng - Phó Viện trưởng, Viện CL&KHTT, Đề tài đưa ra được nhiều vấn đề, bám sát mục tiêu nghiên cứu. Từ tên đề tài, việc nghiên cứu đề tài bám sát mục tiêu đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; Đề tài cần khuôn lại phạm vi cho phù hợp ở hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo; công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Chương I, khái niệm cần làm rõ công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình là biện pháp phòng ngừa tham nhũng, được quy định trong Luật PCTN 2018 và mối liên hệ giữa công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, hướng tới đáp ứng yêu cầu xây nhà Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa nhằm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Chương II cần đảm bảo sự logic với vấn đề được đưa ra ở Chương I…

Bên cạnh đó, Ban Chủ nhiệm đề tài cũng nhận được ý kiến góp ý về thẩm quyền, trách nhiệm của từng chủ thể trong trách nhiệm giải trình; làm rõ chủ thể, trình tự thủ tục thực hiện trách nhiệm công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình; kiến nghị cơ chế đảm bảo thực hiện công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình của các chủ thể có liên quan; tính logic giữa phần lý luận và thực trạng của Đề tài…

Các ý kiến góp ý tại Hội thảo sẽ được Ban Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu, tiếp thu hoàn thiện kết quả nghiên cứu đề tài trong thời gian tới./.

Tin: Thanh Minh

Ảnh: Hữu Thắng