Trình bày tại cuộc họp, CN. Phạm Thị Thu Quế chia sẻ, bảo hiểm xã hội luôn được coi là trụ cột chính của an sinh xã hội. Chính sách bảo hiểm qua các thời kỳ luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm lãnh đạo để ngày càng hoàn thiện, đồng bộ và đáp ứng được nhu cầu của người lao động. Sự quan tâm này được cụ thể hoá tại các Nghị quyết của Trung ương, các văn bản pháp luật trong lĩnh vực lao động an sinh xã hội. Bộ luật lao động năm 2019 đã đánh dấu những thay đối trong lĩnh vực lao động đồng thời tác động đến hệ thống an sinh xã hội. Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 cũng đã phát huy được vai trò tích cực thể hiện được vai trò của các chính sách bảo hiểm xã hội đối với hệ thống an sinh xã hội. Việc nghiên cứu pháp luật về các chính sách liên quan đến chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc là một trong những nội dung chủ chốt và cấp bách ở bất kỳ giai đoạn nào.

Có thể nói, pháp luật về bảo hiểm xã hội nói chung và bảo hiểm xã hội bắt buộc nói riêng đã bước đầu tạo lập hành lang pháp lý để bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, góp phần cho sự phát triển chính sách an sinh xã hội của Nhà nước

Chính vì vậy, việc nghiên cứu chuyên đề: “Thực tiễn việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Viện chiến lược và khoa học thanh tra” là cần thiết để nhìn nhận lại những kết quả đã đạt được cũng như những hạn chế còn đặt ra và tìm ra định hướng, giải pháp cho việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội của đơn vị trong thời gian tới.

Với mục tiêu nghiên cứu là phân tích một số vấn đề lý luận về chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc, các quy định pháp luật về chế định này và thực tiễn áp dụng tại Viện chiến lược và Khoa học thanh tra, từ đó đề xuất những kiến nghị và đưa ra giái pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc, Chuyên đề dự kiến triển khai một số nội dung chính sau: Một số vấn đề lý luận về pháp luật BHXH bắt buộc; Thực tiễn việc thực pháp luật về bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra; Đề xuất giải pháp, kiến nghị

Trên cơ sở trình bày của Chủ trì chuyên đề, các thành viên Tổ xác định đề cương nghiên cứu chuyên đề đều có ý kiến góp ý. ThS. Lê Đức Trung, Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin, thư viện cho rằng, đây là chuyên đề có nghĩa thiết thực, đã đưa ra được vai trò của bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, phần lý do nghiên cứu nên có vai trò của bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra. Phần tình hình thực hiện quy định về bảo hiểm xã hội bắt buộc, tình hình thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc và thủ tục giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc nên nhập vào nhau. Phần định hướng nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội bắt buộc nên bỏ.

Tiếp theo, ThS. Lê Văn Đức, Phó Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin, thư viện góp ý, Nội dung 1 là một số vấn đề chung và bổ sung thêm nội dung bảo hiểm thất nghiệp. Chuyên đề nên sử dụng dữ liệu của Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra đối với trợ cấp ốm đau, thai sản…. để mô tả, tìm ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Chuyên đề cần đưa ra định hướng ở Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra trong trong việc thực hiện chính sách liên quan đến tuyên truyền về bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Kết thúc phần góp ý cho Chuyên đề, TS. Nguyễn Huy Hoàng kết luận, Chuyên đề cần bổ sung những hạn chế về mặt nhận thức về bảo hiểm xã hội bắt buộc; tính cấp thiết phải gắn với Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra. Nội dung 1 là những vấn đề chung; vai trò của bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra; bổ sung phần đánh giá về ưu điểm, hạn chế; bỏ kiến nghị về hoàn thiện pháp luật; kiến nghị nên là tăng cường tuyên truyền phổ biến từ lãnh đạo cho đến người lao động về bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Tiếp theo nội dung cuộc họp, CN. Dương Thị Bích Phượng trình bày tóm tắt đề cương chuyên đề. Chủ trì chuyên đề chia sẻ, việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập đang trở thành xu hướng tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước và khuyến khích các đơn vị phát huy tính năng động, sáng tạo. Tự chủ tài chính đòi hỏi các đơn vị không chỉ vận hành hiệu quả các nguồn lực hiện có mà còn cần có năng lực quản trị tài sản và tài chính một cách chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều đơn vị sự nghiệp vẫn còn lúng túng trong việc thực hiện các nội dung quản trị tài sản công, lập dự toán, điều hành tài chính và tổ chức kiểm tra, giám sát việc sử dụng tài sản, tài chính. Một trong những nguyên nhân quan trọng chưa được trang bị đầy đủ kiến thức và công cụ quản trị phù hợp với yêu cầu của cơ chế mới.

Xuất phát từ thực tế đó, chuyên đề “Kỹ năng quản trị tài sản, tài chính đơn vị sự nghiệp công lập trong cơ chế tự chủ tài chính” với mong muốn góp phần làm rõ kỹ năng cần thiết, đề xuất một số giải pháp giúp cán bộ quản lý tài chính - kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập nâng cao kỹ năng năng lực quản trị, thích ứng hiệu quả với yêu cầu đổi mới cơ chế tài chính hiện nay.

Với mục tiêu nghiên cứu là làm rõ những kỹ năng cơ bản cần thiết trong quản trị tài sản và tài chính tại đơn vị sự nghiệp công lập theo cơ chế tự chủ; Phân tích một số khó khăn, hạn chế trong thực tiễn quản lý tài chính - tài sản; Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị tài chính, tài sản và năng lực cán bộ liên quan, Chuyên đề dự kiến triển khai nghiên cứu một số nội dung sau: Khái quát về quản trị tài chính, tài sản trong các đơn vị sự nghiệp công lập; Nội dung quản trị tài chính trong các đơn vị sự nghiệp công lập; Nội dung quản trị tài sản trong các đơn vị sự nghiệp công lập; Thực trạng và những hạn chế trong kỹ năng quản lý tài sản - tài chính; Giải pháp kỹ năng nâng cao năng lực và hiệu quả quản trị.

Phát biểu góp ý cho Chuyên đề, ThS. Lê Đức Trung, Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin, Thư viện cho rằng, đây là vấn đề hay trong bối cảnh hiện nay. Nội dung 1, các khái niệm cần phải được làm rõ, bổ sung vai trò của quản trị tài sản, tài chính đơn vị sự nghiệp công lập trong cơ chế tự chủ; bổ sung giải pháp nâng cao kỹ năng quản trị tài sản, tài chính.

Tiếp theo, ThS. Lê Văn Đức, Phó Trưởng phòng Quản lý khoa học và Thông tin, Thư viện đánh giá, việc triển khai nghiên cứu chuyên đề có giá trị ứng dụng vào thực tiễn. Nội dung 1 của Chuyên đề phải đề cập tới những khái niệm dưới dạng khoa học. Nội dung quản trị phải có chủ thể thực hiện; phần giải pháp đầu tiên là nâng cao nhận thức, giải pháp tiếp theo là giải pháp về xây dựng quy chế, quy trình và giải pháp về tổ chức thực hiện.

Tổ trưởng Tổ tư vấn xác định đề cương nghiên cứu trên cơ sở ý kiến của các thành viên đã kết luận, trong cơ chế tự chủ về tài chính, bên cạnh quản trị về con người thì vấn đề quản trị về tài chính, tài sản là rất quan trọng. Lãnh đạo thiếu kỹ năng trị tài chính, tài sản sẽ gây hậu quả nghiêm trọng. Việc xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ là một trong những giải pháp cần được đưa vào chuyên đề.

Kết thúc cuộc họp, các thành viên Tổ tư vấn xác định đề cương nhất trí thông qua và phê duyệt các đề cương chuyên đề khoa học độc lập nêu trên.
Chủ trì chuyên đề tiếp thu, biên tập hoàn thiện đề cương chuyên đề và nộp về Phòng Quản lý khoa học và Thông tin, thư viện để ban hành Quyết định phê duyệt đề cương chuyên đề khoa học độc lập năm 2025.

 Tin: Đậu Hiền

Ảnh: Hữu Thắng